Hôm 11-6, tờ South China Morning Post đưa tin Trung Quốc đặt trở lại các bệ phóng tên lửa ở đảo Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam. Ngày 14-6, Việt Nam yêu cầu Trung Quốc chấm dứt ngay hành động sai trái này.

Những hình ảnh vệ tinh mới đây không còn thấy hệ thống tên lửa HQ-9 mà Trung Quốc bố trí phi pháp ở đảo Phú Lâm trong quần đảo Hoàng Sa thuộc chủ quyền không thể tranh cãi của Việt Nam.

Bộ Ngoại giao Philippines ngày 21-5 thông báo sẽ có "phản ứng thích hợp" trước việc Trung Quốc cho cất và hạ cánh máy bay ném bom ở Biển Đông.

Việt Nam yêu cầu Trung Quốc chấm dứt ngay việc diễn tập oanh tạc cơ trên quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam, không tiến hành quân sự hóa và rút các trang thiết bị quân sự trên các cấu trúc thuộc chủ quyền của Việt Nam ở Trường Sa.

Ba kịch bản ADIZ mà Trung Quốc có thể thiết lập ở Biển Đông là tại Hoàng Sa, Trường Sa và đối với đường 9 đoạn. Nếu ADIZ được Trung Quốc thiết lập thì hệ lụy về mặt ngoại giao, pháp lý sẽ là gì?

Trung Quốc tháng trước lần đầu tiên điều tàu hơn 10.000 tấn tuần tra các đảo đá chiếm đóng trái phép thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam.

Sự hiện diện bất thường các máy bay chiến đấu, và việc xây dựng các bến cảng lớn có thể tiếp nhận các chiến hạm lớn nhất trong hạm đội Trung Quốc, cho thấy nếu cần họ có thể thực hiện các cuộc tấn công trong tương lai từ các hòn đảo nhân tạo xây dựng phi pháp ở Biển Đông, chuyên gia Mỹ cảnh báo.

Bộ Ngoại giao Việt Nam lên án các hoạt động mới của Trung Quốc, cho rằng những việc này làm phức tạp thêm tình hình ở Biển Đông, kêu gọi không tái diễn.

"Nếu nói Hoàng Sa của Trung Quốc có lẽ phải lôi cổ mấy viên quan nằm dưới mồ trên đảo Hải Nam sống dậy mà chém đầu!"

Gần như các nhà buôn, nhà tu, nhà thám hiểm phương Tây giai đoạn từ thế kỷ 16 đến 19 đều xác định chủ quyền Hoàng Sa và Trường Sa là "của Hoàng đế An Nam" và "không ai tranh chấp".

Chuyên gia Gordon G. Chang nhận định, tham vọng lãnh thổ của Bắc Kinh càng lúc càng tăng lên và Mỹ khó tránh một cuộc đối đầu với Trung Quốc. Tạp chí Mỹ Forbes kết luận, Trung Quốc sẽ phải bị chặn lại ở nơi nào đó. Nơi đó chính là Scarborough và bây giờ là lúc phải hành động.

Đại diện Bộ Ngoại giao Việt Nam cho biết sẽ xác minh thông tin Trung Quốc xây dựng cảng trái phép ở Hoàng Sa, đề nghị các bên liên quan hành xử có trách nhiệm.

Trước khi bị thế lực ngoại bang dòm ngó và nhảy vào chiếm đoạt, từ năm 1909 trở về trước, Hoàng Sa và Trường Sa đã trở thành đơn vị hành chính của triều đình nhà Nguyễn, được tổ chức và quản lý chặt chẽ từ chính quyền Trung ương.

ác vị vua chúa Việt Nam rất quan tâm khẳng định chủ quyền tại 2 quần đảo Trường Sa, Hoàng Sa một cách lâu dài, ổn định. Đặc biệt là vua Minh Mạng.

Tính đến nay, tài liệu cổ được coi là mô tả chi tiết và cụ thể nhất về Hoàng Sa là sách Phủ biên tạp lục của Lê Quý Đôn.